“Her şey hayalle başlar. İnanırsanız başarırsınız” ifadelerinin sahibi Prof. Dr. Necmettin Erbakan’a TV de yapılan bir açık oturumda, ağır sanayi projelerinden bahsederken, Bülent Ecevit, gayet kibarca “çok hayalcisiniz Sn. Erbakan” deyince Erbakan; “Sn. Ecevit, siz şair bir insansınız, şiirlerinizi hayal kurmadan mı yazarsınız? Gayet iyi bilirsiniz ki gerçekleşen her başarının önce hayali kurulur” ifadeleri çok önemli bir hakikati ifade etmektedir.
Zihinde tasarlanan, canlandırılan ve gerçekleşmesi özlenen şeye “hayal” denir. Dünyada iz bırakmış, bir şeyler başarmış herkes işe bir hayalle başlamıştır. Ulaşılmak için hedefler koyulan, planlar yapılan, uğruna çalışılan hayallere “vizyon” denir. Yani vizyon ileride gerçekleştirilmesi için çalışılan bir hayaldir. Sahip olduğu hayale ulaşmak için çalışan kişi de “vizyoner” dir. Bu anlamda vizyon; ileri görüş, öngörü diye tarif edilir.
Bir hayali olmak vizyon sahibi olmak için ön koşuldur. Ancak bu, her hayal sahibinin bir vizyona sahip olacağı anlamına gelmez. Çünkü hayalperest dediğimiz çoğu hayal sahibi insan o hayale ulaşmanın gereklerine katlanmaz, katlanamaz. Vizyoner kişiler kurdukları hayale ulaşmak için çok çalışırlar, fedâkarlık yaparlar, hayalindeki şeyi gerçekleştirmek için gereken donanımı kuşanırlar. Kurdukları hayale ulaşmak için her fırsatı görür ve değerlendirirler. Çevrelerindekilere de aynı hayali aşılayarak onların da aynı hedef için çalışmalarını sağlarlar. Hayal kurmak bedavadır. Ancak vizyoner olmanın çalışmak ve fedakarlıklar yapmak gibi bedelleri vardır. Bu bedelleri ödemeye hazır olmayanlar sadece hayalperest olurlar.
Fatih Sultan Mehmet Han tarihin en vizyoner kişiliklerinden biridir. Gemileri karadan yürütmesi, Haliç'e zincir germesi, devasa toplar döktürmesi, havan topu projesi çizmesi hep yüksek idealler adına kendi hayal dünyasında oluşan sıra dışı fikirlerdir. Bugün bile hayal etmekte zorlandığımız bu hamleler açısından Fatih çok büyük idealist ve aktivist bir liderdir.
Keşfedici düşünce, hayal gücüne sahip olmak ve ona yoğunlaşmak ile başlar. Keşfe sebep olan zekâ değil, hayal gücüdür. Fatih’teki hayal gücü çok geniş ve belli bir hedefe kilitlidir. Kilitlendiği hedef ile ilgili oluşan hayal gücü insanın aklına hiç ummadığı anda parlak fikirler getirir. Önemli olan ona odaklanmaktır. Fatih, fetihle yatmış, fetihle kalkmıştır. Böyle durumlarda kişi bir şeyi çok şiddetli arzulayınca çeşitli fikirler ve zihnî yardımların da önü açılır.
Dönemindeki toplumun kültürü, ruhu, ahlaki ve sosyal yapısının oluşturduğu rüzgâr da Fatih'e hizmet etmiştir. Toplum, sahip olduğu yüksek değerler ile böyle bir idareciye layık olmuş, Allah da onlara Fatih gibi bir lideri nasip etmiştir. İdareciler toplumun özetidir. Kireç üzerinde kireç kaymağı, süt üzerinde süt kaymağı oluşur. Toplumlar nasıl ise öyle idareciler tarafından yönetilirler. Fatih vizyonu ile o günün toplumunun kalite ve beklentilerine tam uygun bir liderdir. İstanbul’dan önce Kosova'ya kadar sadece toprakları değil gönülleri de Fethetmiştir. İstanbul olgunlaşmış bir meyve gibi Fethedilmeyi bekleyen bir şehir konumunda Fatih’ini beklemektedir. Ancak surları yıkmak çok zordur. Fatih, 'İmkânın sınırını görmek için imkansızı denemek lazım.' Sözü ve düşüncesi ile her çareye baş vurmaktadır. Fetih için yapılacak son bir hamle daha gerekmekte ve o hamle de teknolojik bir hamle olmak zorundadır.
Günümüzde, Millî Eğitimimizde bu anlamda din ve fen bilimlerinin sentezini yapmamız vizyoner gençlerimizin yetişmesi açısından çok kıymetlidir. Osmanlı son dönemlerinde Fatih’in vizyonunu koruyamadığı için endüstri devrimini kaçırmıştır. Fatih'in eğitiminde din ilimlerinin yanında fen bilimlerine de yoğunlaştığını, fizik, kimya, astronomi, felsefede devrinin zirveleri seviyesinde bu ilimlere hâkim olduğunu, her alandaki ilim insanlarına imkanlar sağlayarak ülkesinde topladığını göz önünde bulundurursak, medeniyetin, teknolojinin ve ekonomik üstünlüğün anlamını ve gerekliliğini daha iyi kavrar, bugün İslam Dünyasının düştüğü acziyeti daha doğru tahlil eder ve dersler çıkarırız.
Fatih, güvendiği hocalarının yardımlarıyla tarihte yaşamış başarılı liderlerin biyografilerini araştırmış, Hz. Süleyman, Hz. Davud, İskender, Alaaddin Keykubat gibi dinî ve millî liderleri incelemiştir. Model alma çerçevesindeki bu çabası ona liderlik anlamında çok şey kazandırmıştır. Akıllı insan başkalarının tecrübelerinden faydalanır. Bunun için de tarihi iyi bilmesi gerekir. Geniş tarih bilgisi Fatih'in liderlikte çok iyi yetişmesini sağlamıştır. Devleti imparatorluk yapma, Osmanlı’yı Roma’nın önüne geçirme vizyonuyla hareket etmiştir. Fatih, Farklı kültürlere ve dinlere açık ve saygılı bir kişiliğe sahiptir. Mesela Fener Patrikhanesini Ortodoks dünyasının sembolü gibi tutmuş, Bosna'da çeşmelerin başında Sırp kızları varsa askerler orada durmayacak, onlara bakmayacak diye ferman yayımlamıştır. Bu hareketi Bosna halkı üzerinde müthiş bir güven oluşturmuş ve Boşnaklar kendiliğinden Müslüman olmuştur. Fatih'in âdil bir sultan olarak bilinmesi güven ortamını oluşturmuş, tebaası ona daha çok inanıp bağlanmıştır.
Fatih, çığır açmış bir kişilik olarak çok iyimser, risk almayı seven ve ümit duygusu yüksek bir liderdir. Amacına yönelik her türlü riski almaktan çekinmemiştir. Ancak aldığı riskler hep hedefine hizmet eden ve hesaplanabilir risklerdir. Napolyon hesaplanamaz risklere girdiği için birçok savaşı kaybetmiş ama Fatih daha temkinli bir liderlik ortaya koymuş, risk yönetimini daha iyi becermiştir. Bunda geçmişteki liderlerin hayatını okuyup örnek alması etkili olmuştur. Akıllı insan her şeyi kendisi tecrübe etme derdinde olmayıp başkalarının tecrübesinden de yararlanmayı becerebilen insandır.
Gençlerimizin vizyon sahibi yetişmesi için yol gösteren yazılarınız için teşekkür ederiz.
Hocam mükemmel bir ders niteliğinde harika bir yazı olmuş.elinize sağlık.
Haliç’e zinciri Fatih sultan Mehmet çekmemiştir. Bizanslılar çekmiştir.
Mahmut Pınarbaşı'nın paylaşımındaki yorum doğrudur. Yazıdaki cümle "Bizans'ın Haliç'e zincir germesine karşı Fatih'in gemileri karadan yürütmesi" olacaktı. Kendilerine teşekkür ediyorum.
Günümüz gençlerinin õrnek alması gereken bir lider.